Годишњи циклус растења и развића винове лозе

Животни циклус сваке биљке (чокота) назива се онтогенеза и представља период од садње до момента одумирања биљке (чокота) и траје 30 до 50 година. Годишњи циклус развоја винове лозе одвија се кроз два периода, а то су период вегетације (7 мјесеци) и период зимског одмора (5 мјесеци). У периоду вегетације винова лоза има листове, развија ластаре, цвасти, гроздове, образује окца и пупољке и доноси род.  Период зимског одмора је вријеме када су сви животни процеси сведени на минимум.

Период вегетације одвија се кроз шест фенофаза развоја:

  1. Кретање сокова (сузење лозе)
  2. Кретање окаца, раст ластара и цвасти
  3. Цвјетање и оплођавање
  4. Развој зелених бобица
  5. Сазријевање грожђа
  6. Сазријевање ластара и опадање лишћа

Фенофаза цвјетања почиње појавом збацивања капица (круничних листића) и доста зависи од температурних услова током претходних фенофаза. На свим чокотима исте сорте, а у оквиру исте цвасти, збацивање цвјетних капица није истовремено. Раније се отварају цвјетови ближи земљиној површини, а у оквиру цвасти цвјетови ближе петељци. Цвјетање је споро на почетку фазе. Ако су спољни услови повољни за 4 до 6 дана наступа масовно цвјетање и траје 7 до 14 дана, а ако наступи период ниских средњих дневних температура испод 15°C цвјетање може трајати и до 25 дана. Обично се све ово дешава крајем маја и почетком јуна мејсеца, а фенофаза се завршава образовањем бобица.

При опрашивању инсекти не играју посебну улогу, већ се полен преноси ваздушним струјама (вјетром). Степен оплодње цвјетова, односно појава осипања цвјетова је условљена метеоролошким условима и својствима сорте. Поред ниских температура на цвјетање неповољно могу утицати и повећана влажност ваздуха, дуготрајне кише, магла и изразито суви вјетрови. Јаче осипање цвјетова је редовна појава код сорти с функционално женским типом цвјета, а код сорти с хермафродитним цвјетом може бити узрокована неистовременим сазријевањем прашника и жигова тучка и одсуством компатибилности између сорти – немогућношћу да полен једне сорте оплоди другу сорту.

За вријеме цвјетања у винограду се не препоручује извођење ампелотехничких и агротехничких мјера (наводњавање, обрада земљишта, зелена резидба, заштита од болести и штеточина) јер се њима ремете микроклиматски услови чокота, а тиме и нормална оплодња.